ทุกสิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้เกี่ยวกับ โรคอัลไซเมอร์ Alzheimer อาการ สาเหตุ และวิธีป้องกัน

โรคอัลไซเมอร์ Alzheimer สาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดของภาวะสมองเสื่อม

โรคอัลไซเมอร์ คืออะไร?

โรคอัลไซเมอร์เป็นรูปแบบหนึ่งของภาวะสมองเสื่อม ภาวะสมองเสื่อมส่งผลเสียต่อความจำ ความคิด และพฤติกรรม การเปลี่ยนแปลงรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ภาวะสมองเสื่อมอาจมีสาเหตุหลายประการ เช่น อาการบาดเจ็บที่สมองหรือโรคต่างๆ บางครั้งไม่ทราบสาเหตุ

• ตามรายงานของสมาคมอัลไซเมอร์ โรคอัลไซเมอร์ คิดเป็นร้อยละ 60 ถึง 80 ของผู้ป่วยโรคสมองเสื่อม
• คนส่วนใหญ่ที่เป็นโรคนี้จะได้รับการวินิจฉัยหลังจากอายุ 65 ปี หากได้รับการวินิจฉัยก่อนหน้านั้น โดยทั่วไปจะเรียกว่า “โรคอัลไซเมอร์”
• ไม่มีวิธีรักษาโรคอัลไซเมอร์ แต่มีการรักษาที่สามารถชะลอการลุกลามของโรคได้

สาเหตุของ โรคอัลไซเมอร์ Alzheimer

สาเหตุของโรคอัลไซเมอร์ และปัจจัยเสี่ยง

ยังไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริงของโรคอัลไซเมอร์ แต่ในระดับพื้นฐาน โปรตีนในสมองไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ซึ่งขัดขวางการทำงานของเซลล์สมอง (เซลล์ประสาท) และก่อให้เกิดเหตุการณ์ที่เป็นพิษเป็นชุด เซลล์ประสาทได้รับความเสียหาย สูญเสียการเชื่อมต่อซึ่งกันและกัน และตายในที่สุด

นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าสำหรับคนส่วนใหญ่ โรคอัลไซเมอร์เกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรม วิถีชีวิต และสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อสมองเมื่อเวลาผ่านไป

น้อยกว่า 1% ของโรคอัลไซเมอร์เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่เฉพาะเจาะจง ซึ่งแทบจะรับประกันได้ว่าบุคคลจะเป็นโรคนี้ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้ยาก และมักส่งผลให้เกิดโรคในวัยกลางคน

ความเสียหายส่วนใหญ่มักเริ่มต้นที่บริเวณสมองที่ควบคุมความจำ แต่กระบวนการนี้จะเริ่มขึ้นก่อนอาการแรกเริ่มหลายปี การสูญเสียเซลล์ประสาทกระจายไปในรูปแบบที่คาดเดาได้บางส่วนไปยังส่วนอื่นๆ ของสมอง ในระยะสุดท้ายของโรค สมองได้หดตัวลงอย่างเห็นได้ชัด

นักวิจัยพยายามทำความเข้าใจสาเหตุของโรคอัลไซเมอร์ มุ่งเน้นไปที่บทบาทของโปรตีนสองชนิด:

• Beta-amyloid เป็นชิ้นส่วนของโปรตีน เมื่อชิ้นส่วนเหล่านี้รวมตัวกัน ดูเหมือนว่าจะเป็นพิษต่อเซลล์ประสาท และขัดขวางการสื่อสารระหว่างเซลล์กับเซลล์ กระจุกเหล่านี้ก่อตัวเป็นตะกอนขนาดใหญ่ที่เรียกว่าแผ่นอะไมลอยด์ ซึ่งรวมถึงเศษเซลล์อื่นๆ ด้วย
• Tau proteins โปรตีนในระบบสนับสนุนและขนส่งภายในของเซลล์ประสาทเพื่อนำพาสารอาหารและวัสดุที่จำเป็นอื่นๆ  ในโรคอัลไซเมอร์ เทาโปรตีนเปลี่ยนรูปร่างและจัดระเบียบตัวเองเป็นโครงสร้างที่เรียกว่า Neurofibrillary tangles (NFTs) รบกวนระบบการขนส่งและเป็นพิษต่อเซลล์

ปัจจัยเสี่ยงบางประการ ของโรคอัลไซเมอร์ ได้แก่ :

• อายุ คนส่วนใหญ่ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์มีอายุ 65 ปีขึ้นไป
• ประวัติครอบครัว หากคุณมีสมาชิกในครอบครัวที่เป็นโรคนี้โดยตรง คุณมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคนี้มากขึ้น
• พันธุศาสตร์ ยีนบางตัวเชื่อมโยงกับโรคอัลไซเมอร์
• การมีปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้ไม่ได้หมายความว่าคุณจะเป็นโรคอัลไซเมอร์ มันเพิ่มระดับความเสี่ยงของคุณ

ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ที่เป็นไปได้ ของโรคอัลไซเมอร์ ได้แก่ :

• ภาวะซึมเศร้า
• สูบบุหรี่
• โรคหัวใจ และหลอดเลือด
• อาการบาดเจ็บที่สมองครั้งก่อน
• หากต้องการเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับความเสี่ยงส่วนบุคคลที่จะเป็นโรคอัลไซเมอร์ ให้ปรึกษาแพทย์

 

อัลไซเมอร์และพันธุกรรม

แม้ว่าจะไม่มีสาเหตุใดที่สามารถระบุได้ว่าเป็นโรคอัลไซเมอร์ แต่พันธุกรรมอาจมีบทบาทสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งยีนหนึ่งเป็นที่สนใจของนักวิจัย Apolipoprotein E (APOE)เป็นยีนที่เชื่อมโยงกับอาการของโรคอัลไซเมอร์ในผู้สูงอายุ

การตรวจเลือดสามารถระบุได้ว่าคุณมียีนชนิดนี้หรือไม่ ซึ่งจะเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคอัลไซเมอร์ พึงระลึกไว้เสมอว่าถึงแม้ว่าจะมีคนมียีนนี้ แต่พวกเขาก็อาจจะไม่เป็นโรคอัลไซเมอร์ได้

สิ่งที่ตรงกันข้ามก็เป็นจริงเช่นกัน บางคนอาจเป็นโรคอัลไซเมอร์ได้แม้ว่าจะไม่มียีนก็ตาม ไม่มีทางบอกได้อย่างแน่ชัดว่าจะมีคนเป็นโรคอัลไซเมอร์หรือไม่

ยีนอื่นๆ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์ได้ ยีนที่หายากหลายชนิดเชื่อมโยงกับกรณีเริ่มต้นของอาการที่อายุน้อยกว่า

 

อาการของโรคอัลไซเมอร์ Alzheimer

อาการของโรคอัลไซเมอร์ Alzheimer ในผู้สูงอายุมีอะไรบ้าง?

ทุกคนมีการหลงลืมเป็นครั้งคราว แต่ผู้ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์มักมีพฤติกรรมและอาการบางอย่างที่แย่ลงเรื่อยๆ เมื่อเวลาผ่านไป สิ่งเหล่านี้อาจรวมถึง:

• ความจำเสื่อมส่งผลต่อกิจกรรมประจำวัน เช่น การนัดหมายต่างๆ
• ปัญหาเกี่ยวกับงานที่คุ้นเคย เช่น การใช้ไมโครเวฟ
• ปัญหาในการแก้ปัญหา
• ปัญหาเกี่ยวกับการพูด หรือการเขียน
• สับสนเกี่ยวกับเวลา หรือสถานที่
• การตัดสินใจที่ลดลง
• สุขอนามัยส่วนบุคคลลดลง
• อารมณ์ และบุคลิกภาพเปลี่ยนแปลง
• ถอนตัวจากเพื่อน ครอบครัว และชุมชน
• สัญญาณเหล่านี้ไม่ได้หมายความว่าบุคคลนั้นเป็นโรคอัลไซเมอร์เสมอไป สิ่งสำคัญคือต้องไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุ

อาการจะเปลี่ยนไปตามระยะของโรค ในระยะหลัง ผู้ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์มักมีปัญหาอย่างมากในการพูดคุย เคลื่อนไหว หรือตอบสนองต่อสิ่งที่เกิดขึ้นรอบตัว

ระยะของโรคอัลไซเมอร์

โรคอัลไซเมอร์เป็นโรคที่ลุกลาม ซึ่งหมายความว่าอาการจะค่อยๆ เพิ่มขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป มีเจ็ดขั้นตอน หลัก :

ขั้นตอนที่ 1–3: ก่อนภาวะสมองเสื่อมและความบกพร่องทางสติปัญญาเล็กน้อย

• ระยะที่ 1 ระยะนี้ไม่มีอาการ หากคุณมีประวัติครอบครัวเป็นโรคอัลไซเมอร์และไม่มีอาการใดๆ คุณอาจต้องปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับกลยุทธ์ในการสูงวัยอย่าง มีสุขภาพดี
• ระยะที่ 2 อาการแรกสุดปรากฏขึ้น เช่น หลงลืม
• ระยะที่ 3 มีความบกพร่องทางร่างกายและการรับรู้เล็กน้อย เช่น ความจำและสมาธิลดลง การเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ อาจยากขึ้น การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อาจสังเกตเห็นได้เฉพาะกับคนใกล้ชิดเท่านั้น

ขั้นตอนที่ 4–7: ภาวะสมองเสื่อม

• ระยะที่ 4 โรคอัลไซเมอร์มักได้รับการวินิจฉัยในระยะนี้ แต่ก็ยังถือว่าไม่รุนแรง เป็นเรื่องปกติที่จะสังเกตเห็นการสูญเสียความจำและมีปัญหาในการจัดการงานประจำวัน
• ระยะที่ 5 อาการปานกลางถึงรุนแรงจะต้องได้รับความช่วยเหลือจากคนที่คุณรักหรือผู้ดูแล สิ่งนี้จำเป็นเพื่อให้แน่ใจว่าตอบสนองความต้องการในแต่ละวัน เช่น การรับประทานอาหารและการจัดการบ้าน
• ระยะที่ 6 ในขั้นตอนนี้ ผู้ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์จะต้องได้รับความช่วยเหลือเกี่ยวกับงานพื้นฐาน เช่น การกิน การแต่งตัว และการเข้าห้องน้ำ
• ระยะที่ 7 นี่เป็นระยะสุดท้ายของโรคอัลไซเมอร์ที่ร้ายแรงที่สุด มักจะมีการสูญเสียคำพูดและการแสดงออกทางสีหน้า การเคลื่อนไหวมีแนวโน้มที่จะถูกจำกัด

เมื่อบุคคลผ่านขั้นตอนเหล่านี้ พวกเขาจะต้องได้รับการสนับสนุนเพิ่มขึ้นจากผู้ดูแล

พูดคุยกับแพทย์ของคุณเกี่ยวกับกลยุทธ์ที่จะช่วยคุณจัดการกับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ การดูแลที่เหมาะสมจะช่วยให้คุณรักษาความสบายและคุณภาพชีวิตได้นานที่สุด

สิ่งสำคัญคือต้องหารือเกี่ยวกับแผนการดูแลของคุณกับคนที่คุณรัก ผู้ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์จะต้องได้รับความช่วยเหลือเพิ่มเติมในการตัดสินใจทางการแพทย์ในขณะที่โรคดำเนินไป

ผู้ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์มักมีชีวิตอยู่ 4 ถึง 8 ปี หลังการวินิจฉัย แม้ว่าบางคนจะมีชีวิตอยู่ได้ถึง 20 ปีก็ตาม

โรคอัลไซเมอร์ Alzheimer แตกต่างจากโรคความจำเสื่อม อย่างไร

โรคความจำเสื่อม คืออะไร

สมองเสื่อมเป็นภาวะที่ความสามารถทางสติปัญญาลดลง คิดและจำไม่ได้ เป็นโรคที่มักพบในผู้สูงอายุทำให้ผู้ที่เป็นมีอาการหลงลืม การใช้ภาษาผิดปกติ และพฤติกรรมรวมถึงอารมณ์เปลี่ยนไป 

ภาวะสมองเสื่อมส่งผลเสียต่อความจำ ความคิด และพฤติกรรม การเปลี่ยนแปลงรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ภาวะสมองเสื่อมอาจมีสาเหตุหลายประการ เช่น อาการบาดเจ็บที่สมองหรือโรคต่างๆ บางครั้งไม่ทราบสาเหตุ 

โรคอัลไซเมอร์เป็นรูปแบบหนึ่งของภาวะสมองเสื่อม

 

อาการโรคความจำเสื่อม อาการหลงลืมในผู้สูงอายุ

อาการของภาวะสมองเสื่อมจะแตกต่างกันไปตามสาเหตุ แต่อาการและอาการแสดงที่พบบ่อย ได้แก่:

การเปลี่ยนแปลงทางปัญญา

• ความจำเสื่อมซึ่งคนอื่นมักจะสังเกตเห็น
• ความยากลำบากในการสื่อสารหรือค้นหาคำ
• ความยากลำบากในการมองเห็นและความสามารถเชิงพื้นที่ เช่น หลงทางขณะขับรถ
• ความยากลำบากในการให้เหตุผลหรือการแก้ปัญหา
• ความยากลำบากในการจัดการงานที่ซับซ้อน
• ความยากลำบากในการวางแผนและการจัดระเบียบ
• ความยากลำบากในการประสานงานและการทำงานของมอเตอร์
• ความสับสนและสับสน

การเปลี่ยนแปลงทางจิตใจ

• บุคลิกภาพเปลี่ยนแปลง
• ภาวะซึมเศร้า
• ความวิตกกังวล
• พฤติกรรมไม่เหมาะสม
• ความหวาดระแวง
• ความปั่นป่วน
• ภาพหลอน

วิธีการป้องกันโรคอัลไซเมอร์ Alzheimer

โรคอัลไซเมอร์ไม่สามารถป้องกันได้ อย่างไรก็ตาม ปัจจัยเสี่ยงด้านไลฟ์สไตล์สำหรับโรคอัลไซเมอร์สามารถปรับเปลี่ยนได้หลายประการ หลักฐานแสดงให้เห็นว่าการเปลี่ยนแปลงในอาหาร การออกกำลังกาย และนิสัย ซึ่งเป็นขั้นตอนในการลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด อาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคอัลไซเมอร์และความผิดปกติอื่นๆ ที่ทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมได้ ทางเลือกในการใช้ชีวิตเพื่อสุขภาพหัวใจที่อาจลดความเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์ ได้แก่ :

• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• การรับประทาน อาหารบำรุงสมอง ที่มีผักผลไม้สด น้ำมันที่ดีต่อสุขภาพ และอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวต่ำ เช่น อาหารเมดิเตอร์เรเนียน
• ตามแนวทางการรักษาเพื่อควบคุมความดันโลหิตสูง เบาหวาน และคอเลสเตอรอลสูง
• ขอความช่วยเหลือจากแพทย์ในการเลิกสูบบุหรี่หากคุณสูบบุหรี่

จากการศึกษาพบว่า ความเสี่ยงที่ลดลงของโรคอัลไซเมอร์นั้นสัมพันธ์กับ การมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคม การอ่าน การเต้นรำ การเล่นเกมกระดาน การสร้างสรรค์งานศิลปะ การเล่นเครื่องดนตรี และกิจกรรมอื่นๆ ที่ต้องใช้การมีส่วนร่วมทางจิตใจและทางสังคม

 

วิตามิน และอาหารเสริมป้องกัน โรคอัลไซเมอร์ Alzheimer

 

Reference :

• https://www.healthline.com/health/alzheimers-disease
  
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/alzheimers-disease/symptoms-causes/syc-20350447
  
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dementia/symptoms-causes/syc-20352013