“นมแม่” เปรียบเสมือนวัคซีนแรกสำหรับลูกน้อยเลยนะคะ มีคุณค่ามหาศาลที่จะช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ลูก การได้กินนมแม่ตั้งแต่แรกเกิดจึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ทำให้ทารกเติบโตได้สมบูรณ์แข็งแรง นมแม่ที่ผลิตขึ้นจะมีสารอาหารที่แตกต่างกัน มีการเปลี่ยนแปลงตามระยะเวลาหลังคลอด เพื่อให้เหมาะสมกับตัวลูกน้อย น้ำนมแม่ แบ่งออกเป็น 3 ระยะ

ระยะที่ 1 น้ำนมเหลือง (Colostrum)

หัวน้ำนมจะถูกผลิตขึ้นช่วง 1-3 วันแรกภายหลังการคลอดบุตร น้ำนมจะมีสีเหลือง เป็นน้ำนมที่ดีที่สุดอุดมสมบูรณ์มาก ประกอบไปด้วยโปรตีนต่างๆ ที่ช่วยสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และความแข็งแรงของร่างกาย เกลือแร่ วิตามิน สารอาหารที่จำเป็นสำหรับการเจริญเติบโตของสมองและการมองเห็นของลูกน้อย รวมทั้งยังมีฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของลำไส้ช่วยในการขับขี้เทาของลูกออกได้ด้วย ป้องกันอาการตัวเหลืองที่อาจเกิดขึ้น

ระยะที่ 2 น้ำนมใส (Transitional Milk)

น้ำนมระยะนี้จะมีลักษณะขาวขึ้น เรียกว่า ระยะน้ำนมปรับเปลี่ยน หรือ “น้ำนมใส” จะหลั่งเมื่อหัวน้ำนม หรือน้ำนมเหลืองหมดแล้ว ผลิตในช่วง 4 – 14 วัน หลังคลอด มีสารอาหารเพิ่มขึ้นทั้งไขมัน แลคโตส และวิตามินที่ละลายน้ำได้ค่อนข้างสูง โดยมีส่วนประกอบที่เหมาะสมแก่การเจริญเติบโต และพัฒนาการเพิ่มมากขึ้น

ระยะที่ 3 น้ำนมขาว (Mature Milk)

ระยะน้ำนมแม่ จะมีสีขาว มีไขมันมากขึ้น ปริมาณน้ำนมจะมีมากขึ้น ผลิตในช่วงสัปดาห์ที่ 2 หลังคลอดเป็นต้นไป ประกอบไปด้วยสารอาหารหลักที่ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้แก่ร่างกาย ได้แก่

  • โปรตีน ช่วยในการยับยั้งจากเจริญเติบโตของเชื้อโรคบางชนิด เสริมสร้างภูมิต้านทาน หรือช่วยลดการติดเชื้อต่างๆ
  • กรดไขมันที่จำเป็นต่อร่างกาย ได้แก่ DHA (Docosahexaenoic Acid) และ AA (Arachidonic Acid) สำคัญต่อการพัฒนาระบบประสาทและการมองเห็น
  • น้ำตาลแลคโตส ในนมแม่มีโอลิโกแซคคาไรด์ มากกว่า 200 ชนิด และมีปริมาณมากกว่าปริมาณที่พบในนมวัวถึง 5 เท่า และมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์และแบคทีเรียที่ช่วยสร้างระบบภูมิคุ้มกันได้
  • วิตามินและแร่ธาตุที่มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโต ได้แก่ A, B1, B2, B6, B12, C, D, E, K และแร่ธาตุซึ่งได้แก่ เหล็ก แคลเซียม ไอโอดีน เป็นต้น

เห็นความสำคัญของนมแม่กันมากขึ้นมั้ยคะ นอกจากนี้ขณะที่แม่ให้นมจะต้องโอบกอดลูกไว้ จึงเป็นการสร้างสายใยความรักความผูกพันระหว่างแม่กับลูก คุณแม่ควรเตรียมตัวให้พร้อมทานอาหารที่มีประโยชน์ที่ช่วยบำรุงน้ำนม ได้ประโยชน์ทั้งลูกและคุณแม่

ตัวช่วยเพิ่มน้ำนมคุณแม่ จากบีเอ็นเอช